عدم عضویت در کنوانسیون برن، تجاوز به حقوق دیگران است - وبلاگ اندورید

به گزارش وبلاگ اندورید، جمعی از حقوقدانان در نشست بررسی ابعاد حقوقی کنوانسیون برن و حق حق امتیاز، حضور در این معاهده را، حمایت از اعتبار اخلاقی ایران دانستند.

به گزارش گروه فرهنگی وبلاگ اندورید، نشست بررسی ابعاد حقوقی پیوستن ایران به کنوانسیون برن، به همت دفتر طرح های ملی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، عصر چهارشنبه 5 آبان، در فضای اسکای روم برگزار شد.

پژمان محمدی، حقوقدان و عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس، با بیان این که مسئله حق انتشار مدت هاست در محافل فرهنگی اقتصادی و مدیریتی ایران مطرح است، گفت: محققان از چشم انداز ها مهمی به موضوع نگاه کرده و توضیحات مهمی ارائه داده اند. به نظر می رسد ما در کشور موضوع روشن و شفافی در ارتباط با جهانی خارج از مرز ها نداریم، در بسیاری از حوزه ها این مشکل وجود دارد و بسیاری از معاهدات بین المللی که در سراسر جهان جریان پیدا کرده است و الزام آور شده، در ایران نسبت به آن ها موضع شفاف و روشنی وجود ندارد یا به آن پیوسته یا هنوز در تلاطم پیوستن است و در آن تردید جدی وجود دارد.

وی اضافه نمود: صرف نظر از مقوله مالکیت فکری ما اساساً در بسیاری از حوزه های جهانی شدن نتوانستیم و نمی توانیم به راحتی وارد شویم با وجود این که در بسیاری از موارد راهکار هایی نیز وجود دارد که دغدغه های متفکران را بر طرف کند. مثل همین کنوانسیون برن که دغدغه های مطرح شده با مفاد آن قابل حل است.

محمدی به قوانین داخلی اشاره کرد و گفت: در کشور قوانینی داریم که شاید معادل کنوانسیون برن نباشد، ولی خیلی هم از آن فاصله ندارد، اما سوال پیش می آید که ما با آثار دیگر کشور ها چه باید کنیم؟ مواردی که تا به امروز درباره کنوانسیون برن مطرح شده است اقتصادی است و کسانی که در صنعت نشر و در اقتصاد فرهنگی کار می کنند شاید بهتر بتوانند بگویند که این موضوع چقدر صحت دارد، اما وقتی عمیق تر نگاه می کنیم، این مسئله در بخش های مختلف اقتصادی که مطرح می شود، به گونه ای قابل حل است و در حوزه اقتصاد فرهنگ آنقدر مشکل زیاد نیست که ما خود را از مزایای این کنوانسیون محروم کنیم. الحاق و عضویت در کنوانسیون برن تابع سیاست بزرگتری است، اما آنچه مسلم است ضرر ما به رغم قوانین و محدودیت های موجود، در عضو نشدن بیشتر از عضویت است.

وی پیوستن به کنوانسیون به عنوان تابعی از سیاست کلان کشور را چهره دیگری از ارتباط ما با جهان بیان کرد و گفت: پیوستن یا نپیوستن ما در این حوزه می تواند به عنوان مقدمه ای برای حضور سرمایه گذار خارجی باشد. یکی از مهم ترین پیش نیاز های انتقال خدمات و تکنولوژی از کشور های دیگر رعایت حقوق مالکیت فکری و اهمیت دادن به آن در قوانین کشور است.

این حقوقدان اضافه نمود: ما قوانین چند گانه ای داریم که خیلی از آن ها، از کنوانسیون برن دور نیستند، در اینجا تعیین می شود که دغدغه ما آثاری غیرایرانی است، ما در بعد اصلی حقوق مولف و حق انتشار مسئله ای نداریم، مشکل این است که نمی خواهیم به دیگران چنین فرصتی بدهیم یا آن ها ادعایی کنند و ما در ایران رسیدگی کنیم. حقوق داخلی ما کامل است، آثاری که در ایران تولید می شود حقوق مادی و معنوی دارد، اما وقتی خارج از ایران باشد، ما تنها از اتباع ایرانی حمایت می کنیم و به فکر هنرمندان خارجی نیستیم.

وی اضافه نمود: عدم الحاق به کنوانسیون برن علاوه بر محرومیت از ویژگی های این کنوانسیون باعث محرومیت ما از مزایای سازمان تجارت جهانی می شود که در تلاش برای عضویت آن هستیم، بر اساس قانون پیوستن به این نهاد باید عضو کنوانسیون برن هم باشیم و مفادی از آن قرارداد را نیز اجرا کنیم. ما عضو سازمان مالکیت فکری هستیم، اما چون عضو کنوانسیون برن نیستیم، نمی توانیم تاثیر قابل توجهی بگذاریم.

عدم عضویت در کنوانسیون برن، تجاوز به حقوق دیگران است

محمدی گفت: ما بر اساس سود و زیان می سنجیم که آیا باید عضو شویم یا نه در حالی که من فکر می کنم، موضوع نباید با این معیار سنجیده شود، چون عدم عضویت ما تجاوز به حقوق دیگران است ما برای کسانی که خارج از ایران اثری را تولید می کنند ارزش قائل نیستیم.

وی با اشاره به ماده 17 معاهده برن گفت: این معاهده، به هیچ وجه کشور های عضو را در نظارت، تولید و گردش اطلاعات محدود نمی کند، نظم سرزمینی هیچ کشوری نباید بر این اساس به هم بخورد.

عضویت در کنوانسیون بیشتر مورد حمایت پدید آورندگان است

زهرا شاکری، حقوقدان و معاون پژوهشی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، نیز با بیان این که کنوانسیون برن، نهاد مادر و اصلی مالکیت فکری و هنری است، گفت: مساله جهان دیگر به هیچ عنوان این کنوانسیون نیست، مقررات جدیدتری آمده است که در پی آن هستند و بیشتر کشور های جهان عضو کنوانسیون برن بوده اند، اما ایران از کشور های غریبی است که عضویت این اتحادیه را نپذیرفته است.

وی نظر مخالفان را شامل دلایل اجتماعی، اقتصادی و حقوقی دانست و گفت: کنوانسیون از همه کسانی که در کشور های عضو، ساکن هستند یا در آن آثاری را منتشر می کنند، حمایت می کند، ایران در حال حاضر از آثاری حمایت می کند که برای نخستین بار در کشور منتشر شده باشد، یکی از اولین چالش های ما همین موضوع است. گروه دیگری هستند که مصرف کنندکان آثار علمی و ادبی هستند که خودشان از آثار دیگران استفاده می کنند، هنرمندان، پژوهشگران و حتی مردم عادی که مخاطب کتاب ها هستند.

به گفته وی این دغدغه وجود دارد که تعهدات قرارداد های سنگین را برای استفاده از این آثار باید بپذیرند، اما کنوانسیون تنها به فکر منافغع پدیدآورندگان نیست و همزمان به منافع عمومی نیز دقت می کند و در الحاقات قانون نیز موارد دیگر در نظر گرفته شده اند، بنابراین نباید این نگرانی وجود داشته باشد که محرومیت هایی به وجود بیاید.

شاکری ادامه داد: ناشران بسیاری این مطالبه و دغدغه را دارند که آثارشان در کشور های مختلف معرفی شود، اما وقتی ما عضو کنوانسیون نباشیم، حقوق آن ها نقض می شود و محدودیت هایی به وجود می آید، به نظر می رسد عضویت در کنوانسیون بیشتر مورد حمایت پدید آورندگان است، اما سرمایه گذاران نگاه دیگری دارند.

وی به نگرانی های سیاسی درباره کنوانسیون اشاره کرد و گفت: یکی از مهم ترین دلایل نپیوستن به کنوانسیون موضوعات سیاسی بوده است که از آثار کشور هایی متخاصم نیز باید حمایت شود، اما براساس ماده 17 کنوانسیون ما می توانیم اختیارات لازم را در نظر گرفته و از گردش این آثار در کشور جلوگیری کنیم. قوانین ما در زمان خود مترقی بوده است، اما امروز دیگر پاسخگو نیست.

برای پیوستن به کنوانسیون از قوانین الحاقی استفاده کنیم

سیدعباس حسینی نیک، حقوقدان و رئیس هیأت مدیره انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی، نیز با اشاره تصویب قانون مالکیت فکری در سال 1348، گفت: بسیاری از کشور های جهان و منطقه، پیشگامی کشور ما را نداشتند در حالی که ما 52 سال قبل قانون مالکیت فکری را داشته ایم، این موضوع در کشور ما سابقه خوبی دارد، اما از همان سال که موضوع حق انتشار مطرح شده این اندیشه وجود داشته که عضو کنوانسیون برن نشویم و در هر دوره نگاهی به این موضوع بوده است.

وی ادامه داد: حقوق مادی تنها نکته ای است که در قوانین ایران و کنوانسیون برن فرق دارد، اما به دلیل روابط و مسائل اقتصادی برای ما دردسرساز است، انتشار ترجمه ها و آثار هنری مسائل خود را دارد و باید حق آن خریداری شود.

کنوانسیون برن برای حمایت از آثار ادبی و هنری Berne Convention for the Protection of Literary and Artistic Works که معمولاً به اختصار، کنوانسیون برن نامیده می شود، یک توافقنامه بین المللی در زمینه حق حق انتشار و حفاظت از آثار هنری و ادبی است.

این توافقنامه، برای نخستین بار در نهم سپتامبر 1886 میلادی و در شهر برن سوئیس به تصویب رسید. کنوانسیون برن، خاطرنشان می کند که آثار ادبی و هنری، چگونه مورد استفاده قرار می گیرند، از طریق چه کسانی استفاده می شوند و شرایط این کار به چه صورت است. این کنوانسیون، یکی از قدیمی ترین توافقنامه های بین المللی در زمینه حق انتشار بوده که برای حفاظت از آثار ادبی و هنری، ساختاری نظام مند و یکپارچه، در اختیار اعضاء قرار می دهد.

از 1887 میلادی تا به امروز 165 کشور به عضویت این کنوانسیون درآمده اند.