چرا پشه ها بعضی افراد را بیشتر از دیگران نیش می زنند؟ - وبلاگ اندورید

به گزارش وبلاگ اندورید، اگرچه هیچ کس مطمئن نیست که چه بو هایی بیش تر باعث جذب پشه ها می شوند، اما چندین مطالعه اجرا شده به نقش گروهی از مولکول ها اشاره دارد.

به گزارش وبلاگ اندورید به نقل از ال پائیس، پشه های ناقل بیماری بیش از مجموع تمام جنگ های تاریخ ثبت شده انسان ها را کشته اند. در واقع، آمار نشان می دهد که پشه تا حد زیادی کشنده ترین موجود دنیا برای انسان است. پشه ها تنها در سال 2018 میلادی باعث مرگ حدود 725000 نفر شدند. دومین عامل اصلی مرگ و میر انسان ها در آن سال افراد دیگر بودند باعث مرگ 437000 نفر شدند. مرگ و میر ناشی از مارها، سگ ها، حلزون های سمی، تمساح ها، اسب های آبی، فیل ها، شیرها، گرگ ها و کوسه ها بسیار کم تر و در جایگاه عقب تر قرار داشتند.

این شرایط نگران نماینده مجمع دنیای بهداشت را در سال 2017 میلادی بر آن داشت تا پاسخ دنیای کنترل ناقلین (GVCR (2017-2030 را تصویب کند برنامه ای که جهت گیری استراتژیک را برای کشور هایی که احتیاج به کنترل فوری ناقلین به ویژه پشه ها دارند فراهم می سازد.

کنترل ناقل برای پیشگیری از بیماری های انتقالی به وسیله پشه و پاسخ به شیوع بیماری لازم است. این حشرات می توانند بیماری های مختلفی مانند تب نیل غربی، زیکا، تب دنگی، تب زرد، چیکونگونیا، آنسفالیت سنت لوئیس، فیلاریازیس لنفاوی (پیل پایی)، آنسفالیت لاکراس، تب اوروپوچ، بیماری ویروس تاهینا، تب دره ریفت، ویروس جنگل سملیکی، عفونت، تب سندبیس، آنسفالیت ژاپنی، بیماری ویروس رودخانه راس، بیماری ویروس جنگل برمه و مالاریا را انتقال دهند که آخرین مورد تنها در سال 2020 باعث مرگ 627000 نفر شد. قابل درک است که چرا افراد می خواهند بدانند چه چیزی باعث می گردد پشه ها یک نفر را نیش بزنند و فرد دیگری را نیش نزنند.

دی اکسید کربن و بوی بدن

پشه های نر و ماده هر دو می توانند بدون نیش زدن حیوانات دیگر زنده بمانند، اما ماده ها برای تکمیل چرخه فراوری مثل به خون احتیاج دارند. دی اکسید کربن (CO2) تقریبا یک قرن پیش به عنوان یک عامل جذب نماینده برای پشه شناسایی شد. این گاز هم چنین برای به دام انداختن پشه های ماده که در پی مصرف خون با مواد مغذی مورد احتیاج برای تخم زایی یا فراوری تخم هستند استفاده شده است.

با این وجود، هیچ گونه شواهدی وجود ندارند که نشان دهند اندازه دی اکسید کربن برای جذب فرق دارد. به عبارت دیگر، سطوح انتشار دی اکسید کربن شرح نمی دهند که چرا پشه ها به طور مداوم یک فرد را بر دیگری ترجیح می دهند. پس چه شرحی برای آن وجود دارد؟ نشانه های فیزیکی و شیمیایی دیگری مانند گرما، بخار آب، رطوبت، علائم بصری و مهم تر از همه بوی بدن وجود دارند که پشه ها را جذب می نماید.

اگرچه مجذوب نماینده ترین رایحه ها برای پشه ها به خوبی شناخته نشده اند با این وجود، نتایج مطالعات متعدد به مولکول هایی مانند ایندول، نونانول، اُکتنول و اسید لاکتیک به عنوان مظنونان اصلی اشاره دارند. تیمی از پژوهشگران تحت سرپرستی متیو دی جنارو از دانشگاه بین المللی فلوریدا در ایالات متحده آمریکا گیرنده بویایی منحصر به فردی را شناسایی کردند که به نام گیرنده یونوتروپیک 8 a (IR8a) شناخته می گردد که پشه تب زرد (Aedes aegypti) را قادر می سازد اسید لاکتیک را تشخیص دهد. این نوع پشه ناقل شناخته شده دنگی، چیکونگونیا و زیکا است. هنگامی که دانشمندان گیرنده IR8a را روی شاخک های حشره جهش دادند متوجه شدند که پشه ها قادر به تشخیص اسید لاکتیک و سایر بو های اسیدی از انسان نیستند.

استوفنون، عطری که پشه ها را جذب می نماید

نتایج تحقیقات تازه نشان می دهند که ویروس های دنگی و زیکا بوی موش ها و انسان هایی را که آلوده می نمایند تغییر می دهند تا آنان را برای پشه ها مجذوب نماینده تر سازند. این یک استراتژی سرایت جالب است، زیرا پشه ها را تشویق می نماید تا میزبان را نیش بزنند، خون آلوده را استخراج نمایند و سپس ویروس را به فرد دیگری منتقل نمایند. این ویروس ها با اصلاح انتشار یک کتون آروماتیک استوفنون که برای پشه ها مجذوب نماینده است به این مهم دست می یابند.

پوست انسان و جوندگان به طور معمول یک پپتید ضد میکروبی فراوری می نماید که جمعیت باکتری ها را کنترل می نماید. با این وجود، در موش های آلوده به دنگی یا زیکا غلظت این پپتید کاهش می یابد و بعضی از باکتری ها (سرده باسیلوس) تکثیر می شوند و باعث فراوری استوفنون می شوند. فرآیندی مشابه در انسان رخ می دهد: تعیین شد که بو های جمع آوری شده از زیر بغل بیماران مبتلا به تب دنگی حاوی استوفنون بیش تری نسبت به بو های افراد سالم است. جالب توجه است که این افزایش انتشار استوفنون را می توان اصلاح کرد. بعضی از موش های آلوده به دنگی تحت درمان با ایزوترتینوئین قرار گرفتند که منجر به انتشار کمتر استوفنون شد و مجذوب نمایندهیت میزبان را برای پشه ها کاهش داده بود.

میکروب هایی که بو را تغییر می دهند

این تنها نمونه از میکروارگانیسمی نیست که فیزیولوژی پشه ها و میزبان انسان را برای افزایش قابلیت انتقال دستکاری می نماید. برای مثال، افراد آلوده به پلاسمودیوم فالسیپاروم انگلی که باعث مالاریا می گردد نسبت به افراد سالم برای پشه های آنوفل گامبیا ناقل بیماری مجذوب نماینده تر هستند.

علت این امر تعیین نیست، اما ممکن است مربوط به پلاسمودیوم فالسیپاروم باشد که یک پیش ساز ایزوپرنوئیدی به نام (E) -4-Hydroxy-3-methyl-but-2-enyl pyrophosphate (HMBPP) فراوری می نماید که بر جستجوی خون و رفتار های تغذیه با خون و بعلاوه حساسیت به عفونت پشه تاثیر می گذارد.

به طور خاص، HMBPP گلبول های قرمز خون انسان را فعال می نماید تا آلدئیدها، و مونوترپن های بیش تری را آزاد کند که با هم ترکیب می شوند تا پشه ها را جذب نمایند و آنان را به مکیدن خون مان دعوت نمایند.

علاوه بر این، افزودن HMBPP به نمونه های خون به طور قابل توجهی مجذوب نمایندهیت گونه های پشه های دیگر مانند آنوفل کولوززی، آنوفل عربینسیس، آئدس آئگیپتی و بعضی از گونه های مجموعه Culex pipiens/Culex torrentium را تشدید می نماید.

درک عوامل دخیل در مجذوب نماینده تر شدن بعضی افراد برای پشه ها نسبت به دیگران به شناسایی و کاهش خطر انتقال بیماری های عفونی انتقال یافته به وسیله ناقل یاری می نماید.