تأثیر حاملگی برحافظه - وبلاگ اندورید

به گزارش وبلاگ اندورید، شما هم ممکن است در خصوص فراموشکاری در دوران بارداری مطالبی شنیده باشید. به این عارضه حافظه بارداری می گویند و یک پزشک استرالیایی برای اولین بار آن را کشف نموده است اما واقعا حافظه بارداری چیست و چه کاری هنگام

ترجمه: مریم امیدی

* دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران

شما هم ممکن است در خصوص فراموشکاری در دوران بارداری مطالبی شنیده باشید. به این عارضه حافظه بارداری می گویند و یک پزشک استرالیایی برای اولین بار آن را کشف نموده است اما واقعا حافظه بارداری چیست و چه کاری هنگام بارداری می توانیم انجام دهیم. بارداری باعث تغییر کارکرد مغز نمی گردد گرچه برخی خانم ها احساس می نمایند حالت های عادی همیشگی شان را ندارند. هلن کریستنسون، استاد زنان و زایمان یکی از دانشگاه های مطرح استرالیا می گوید: مطالعه ما در خصوص تغییرات دوران بارداری و شنیدن صحبت های خانم های باردار نشان می دهد چیزی شبیه به کمبود حافظه در بارداری وجود دارد. تحقیقات نشان داده در این دوران حافظه خانم ها دچار تغییر می گردد اما به این معنا نیست که توانایی مغز، به طور کلی، در این دوران کم گردد.

عامل ضعف حافظه در بارداری

گروه تحقیقاتی دکتر کریستنسون می گویند اینکه وقتی در شرایط اضطراب، استرس و نگرانی باشیم، کارکرد حافظه تغییر می نماید یا به اصطلاح فراموشکار می شویم، طبیعی است. به علاوه، اگر به مقدار کافی نخوابیم یا چند کار مهم با هم داشته باشیم، حافظه مان عملکرد مطلوبی نخواهدداشت. حالا جواب این سوال که چرا حافظه در دوران بارداری مختل می گردد، ساده است؛ علت کاهش حافظه در دوران بارداری افزایش سطح هورمون ها و تغییرات فیزیکی است. در دوران بارداری از 15 تا 40 درصد مقدار استروژن و پروژسترون افزایش می یابد و این هورمون ها روی سلول های مغزی تاثیر مستقیم می گذارند. در همین زمان، موج عظیمی از اکسی توسین در بدن ایجاد می گردد که مسوول فراوری شیر در بدن مادر است و مستقیم روی مدارهای مغزی اثر می گذارد. عامل دیگری که عملکرد مغز را تحت تاثیر قرار می دهد، عامل ذهنی است. اولویت های فکری خانم باردار در این زمان تغییر می نماید؛ در مغز او یک کلمه موج می زند؛ بچه. در نتیجه ممکن است به سایر مسایل زندگی، بی توجه گردد و احساس کند فراموشکار یا حافظه اش دچار مشکل شده است.

فرض کنید در یک اتاق در حال قدم زدن و دنبال چیزی هستید و حداقل 10 ثانیه به یاد نیاورید چه چیزی می خواستید. گروه تحقیقاتی دکتر کریستنسون اعتقاد دارد این تغییراتی که در حافظه رخ می دهد، چندان هم ناخوشایند نیست زیرا تمرکز مادر از مسایل ناراحت نماینده و استرس آور به مسایلی که حول به جهان آمدن فرزند و نگهداری او پس از تولد است، منتقل می گردد اما خود همین مسوولیت نو و فکر کردن به آن روی حافظه و عملکرد آن تاثیر می گذارد و اصطلاحا حافظه را خسته می نماید، در نتیجه مادر تصور می نماید حافظه اش مثل قبل قوی نیست.

شیوه تقویت حافظه در بارداری

وقتی قرار است بچه دار شوید، باید خودتان را برای موقعیت نو آماده کنید و وقتی فرزندتان به جهان بیاید، وارد مرحله سختی می شوید. تحقیقاتی که اجرا شده، نشان می دهد خانم ها در اولین سال پس از زایمانشان حدود 700 ساعت کمبود خواب را تجربه می نمایند. در نتیجه مغز نمی تواند عملکرد مطلوبی داشته باشد. پس باید سعی نمایند با چند راه حل ساده، حافظه شان را در دوران بارداری تقویت نمایند تا پس از آن هم مغز به این فرایند عادت کند:

یادداشت برداری کنید:

حتما برایتان رخ داده به یک مرکز خرید بروید و قصد خرید چند کالا را با یکدیگر داشته باشید و بعد از بازگشت یکی، دو مورد از آنها را فراموش نموده باشید. در حالت عادی هم این اتفاق بعید نیست پس در دوران بارداری که ذهنتان بیشتر مشغول است، احتمال آن بیشتر می گردد. سعی کنید یک دفترچه یادداشت برای خودتان تهیه و تمام کارهایی که قصد انجامش را دارید، یادداشت کنید. با این کار هم نگرانی انجام ندادن برخی از کارها را ندارید، هم به حافظه تان کمتر شک می کنید.

بیشتر بخوابید:

برخی خانم های باردار حتی تا 2 سال بعد از بارداری هم ممکن است خواب منظم و خوبی را تجربه ننمایند اما پیشنهاد این گروه از محققان استرالیایی این است که در دوران بارداری هروقت احساس خواب آلودگی به شما دست داد، این فرصت را از دست ندهید و بخوابید. مطمئن باشید مسائل فراموشکاری های مقطعی هم بعد از یک استراحت لذت بخش به حداقل می رسد. در نهایت اینکه اگر در دوران بارداری حافظه تان مثل قبل نبود، نگران و پریشان نشوید. این مساله کاملا طبیعی است و این مدت را طی خواهید کرد.

نظر متخصص / دکتر سیدوحید شریعت *

تاثیر حاملگی بر حافظه

تا به حال در خصوص اینکه حافظه خانم ها در دوران بارداری دچار اختلال می گردد یا نه، مطالعه هایی اجرا شده است ولی تعداد آنها خیلی زیاد نیست و نتایجشان در برخی موارد متناقض است. برخی از این مطالعه ها نشان داده اند فقط جنبه هایی از حافظه مثل حافظه کلامی خانم باردار ضعیف می گردد و جنبه های دیگری ممکن است بهتر هم بگردد ولی در برخی دیگر ادعا می گردد حافظه به طور کلی در دوران بارداری کم خواهد شد.

این نکته را که در دوران بارداری تغییرات زیادی در بدن اتفاق می افتد، نمی توان انکار کرد و شاید علت آن آماده شدن مادر برای وفق پیدا کردن با شرایط نو باشد ولی واقعیت این است که ممکن است حافظه در دوران بارداری تا حدی دچار اختلال گردد ولی این تاثیر، اهمیت بالینی چندانی ندارد. نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، برداشت ذهنی خود فرد از حافظه اش است. نتایج آنالیز ها نشان می دهند خیلی از خانم ها تصور می نمایند حافظه شان در دوران بارداری کمتر شده ولی نتایج تست های مختلف روی آنها تعیین می نماید در همه موارد این احساس واقعی نیست.

آنالیز هایی هم در خصوص تاثیر هورمون هایی مثل استروژن بر حافظه انجام گرفته ولی در بیشتر موارد رابطه ای بین افزایش استروژن و کاهش حافظه یافت نشده است و فقط در یک مطالعه مشاهده کردم که رابطه ای مستقیم بین افت حافظه و مقدار استروژن نشان داده شده بود. در این مطالعه آمده بود که این ضعف حافظه بیشتر در 3 ماهه سوم که تغییرات هورمونی بیشتر است می افتد، نه در همه دوران بارداری و از آنجا که تحقیقات در این باره زیاد نیست، نمی توان به طور قطع گفت این کم شدن حافظه در اثر هورمون هاست یا عوامل دیگری مثل اشتغال ذهنی مادر باردار، خستگی، افزایش وزن و خواب ناکافی او در 3 ماهه سوم. از سوی دیگر در این دوران توانایی تحمل استرس و اضطراب کمتر می گردد و می تواند مزید بر علت گردد. البته حتی با وجود کنترل شرایط خستگی و مشکل خواب از طریق محققان، باز هم در برخی موارد این کم شدن حافظه دیده شده است. برخی تحقیقات هم ثابت نموده اند هرچه تعداد بارداری بیشتر باشد، احتمال بروز مشکل در حافظه بیشتر است و در خصوص باقی ماندن این اختلال بعد از زایمان هم نظرهای متعددی وجود دارد؛ برخی معتقدند به تدریج از بین می رود و برخی می گویند پیگیری 3 ماه و حتی 1 سال بعد مادران باردار نشان می دهد اختلال در آنها تا حدی باقی بوده است. پایان اینکه کم شدن حافظه در دوران بارداری احتمال دارد ولی شواهد کافی برای اثبات آن و بیان علت واقعی اش در دست نیست.

منبع: هفته نامه سلامت

منبع: راسخون